എൻ്റെ തലയിലെവിടെയോ ഒരു 'ജ്യൂക്ക് ബോക്സ് ' ഉണ്ടെന്ന് തോന്നിയിട്ടുണ്ട്. വെറെവേറെ പഴയ പാട്ടുകൾ പ്ലേ ചെയ്തു കൊണ്ടാണ് ഓരോ പ്രഭാതത്തിലും ഉണർന്നു വരുന്നത്. "പ്രണയിക്കുകയായിരുന്നൂ നാം ഓരോരോ ജന്മങ്ങളിൽ പ്രണയിക്കുകയാണ് നമ്മൾ ഇനിയും പിറക്കാത്ത ജന്മങ്ങളിൽ" - ഇന്ന് ഉണർന്നപ്പോൾ പ്ലേ ആയിക്കൊണ്ടിരുന്നത് അതാണ്. അതേയതേ. നാം പ്രണയിക്കുക തന്നെയായിരുന്നു; പ്രണയിച്ചുകൊണ്ടേ ഇരിക്കുകയും. പ്രണയം = സ്നേഹം, വാത്സല്യം പ്രണയി = ഭർത്താവ് പ്രണയിനി = ഭാര്യ - എന്നാണ് ഓൺലൈൻ ശബ്ദതാരാവലി പ്രണയത്തിന് നല്കുന്ന

ലൂക്കായുടെ പേരിലുള്ള സുവിശേഷത്തിൽ ജറൂസലേം ദേവാലയത്തിൻ്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ ഈ ദേവാലയം തകർക്കപ്പെടും എന്ന് യേശു പറയുന്നുണ്ട്. 70-ൽ ആണ് യഹൂദ സമൂഹത്തിന് റോമൻ ഭരണകൂടത്തിൽ നിന്ന് വലിയ പീഡനം ഉണ്ടാകുന്നതും അവർ ദേവാലയം പൂർണ്ണമായി തകർക്കുന്നതും. 80-കളിലാണ് ഈ സുവിശേഷം എഴുതപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത് എന്നാണ് പരക്കേ ഇന്ന് കരുതപ്പെടുന്നത്. ദേവാലയത്തെക്കുറിച്ചും അന്ത്യകാലത്തെക്കുറിച്ചും അതിനു മുമ്പ് സംഭവിക്കേണ്ട പീഡനങ്ങളെക്കുറിച്ചുമൊക്കെ യേശു പലതും സംസാരിച്ചിട്ടുണ്ടാവാമെങ്കിലും ദേവാലയം നശിപ്പിക്കപ്പെട്ട

ഇംഗ്ലീഷിൽ Bullying എന്നൊരു പദമുണ്ട്. തെമ്മാടിത്തം കാട്ടുക; മുഠാളത്തം കാട്ടുക എന്നൊക്കെയാണ് അതിന് മലയാളം പരിഭാഷയായി വരുന്നത്. പക്ഷേ, മലയാളത്തിൽ അതിന് പറ്റിയൊരു പദമില്ല എന്നാണ് എനിക്കു തോന്നുന്നത്. ദുർബലരാണെന്ന് തോന്നുന്നവരെ നിരന്തരമായി ഉപദ്രവിക്കുകയോ ഭീഷണിപ്പെടുത്തുകയോ ചെയ്യുക എന്നതാണ് അതിന് നിഘണ്ഡു നല്കുന്ന നിർവ്വചനം. നമ്മുടെ സ്കൂളുകളിലും തൊഴിലിടങ്ങളിലും സമൂഹത്തിലും പൊതുവിടത്തിലും സൈബറിടത്തിലും വളരെ സർവ്വസാധാരണമായി ഇത് കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്. ബുള്ളിയിങിൻ്റെ കലാലയ രൂപം ഇൻഡ്യയിൽ റാ

വർഷത്തിൻ്റെ അവസാന മൂന്ന് മാസങ്ങളാണ് എനിക്കേറ്റം പ്രിയപ്പെട്ടവ. ഏറ്റം ആദരിക്കുന്ന നാല് വിശുദ്ധരുടെ തിരുന്നാളുകൾ ഒക്ടോബറിലാണ് : രണ്ട് സ്ത്രീകളും രണ്ട് പുരുഷന്മാരും. ഡിസംബറിലാവട്ടെ, ക്രിസ്തുമസ്സ് വരും. പിന്നെ ഞാൻ ഏറെ ആദരിക്കുന്ന വേറെ ആറ് വിശുദ്ധരുടെ തിരുനാളുകളും. മേല്പറഞ്ഞ രണ്ട് മാസങ്ങൾക്കുമിടയിൽ സാൻ്റ് വിച്ച് ചെയ്യപ്പെട്ടതും അഗാധമായ ആഘോഷങ്ങളുടേതുമായ മാസം നവംബറാണ്. ആരാധനക്രമ വത്സരത്തിൻ്റെ അവസാന മാസം എന്ന നിലയിലാണ് അതിൽ ഇത്രമാത്രം പ്രത്യേകതകളുള്ള ആഘോഷങ്ങൾ കടന്നുവരുന്നത്. സകല വി

'ABCD' എന്ന മലയാള ചലച്ചിത്രം ഓർക്കുന്നില്ലേ? ഉത്തരവാദിത്തബോധമില്ലാതെ അമേരിക്കയിൽ വളർന്ന, കൂട്ടുകാരായ രണ്ട് മലയാളി യുവാക്കളെ അവരുടെ രക്ഷിതാവ് യാതൊരു സാമ്പത്തിക സുരക്ഷിത്വങ്ങളുമില്ലാതെ ഇന്ത്യയിലേക്ക് നാടുകടത്തുന്നതാണ് ചിത്രത്തിൻ്റെ അടിസ്ഥാന പശ്ചാത്തലം. ഒരർത്ഥത്തിൽ ഒരു സർവൈവൽ മൂവിയാണത്. ഒട്ടും പരിചിതമല്ലാത്ത ദരിദ്രമായ സാഹചര്യങ്ങളിൽ ആ യുവാക്കൾ തങ്ങളുടെ അതിജീവന സാമർത്ഥ്യങ്ങൾ പുറത്തെടുത്ത് അമേരിക്കയിലേക്ക് തിരിച്ചു പോകുന്നതാണെന്നു പറയാം ചിത്രത്തിൻ്റെ പ്രമേയം. മറ്റൊരു തരത്തിൽ ചിന്തി

സെമിനാരി അനുശീലനം ഒരു കാലത്തും കുറ്റമറ്റതായിരുന്നിട്ടില്ല. ഞാനും എനിക്കു മുമ്പുണ്ടായിരുന്നവരും പിന്നീട് വന്നവരും തമ്മിൽ വലിയ വ്യത്യാസമൊന്നുമില്ല. സഭാ നവീകരണത്തെക്കുറിച്ച് ആലോചിക്കുന്ന വരെല്ലാം സെമിനാരിയിലാണ് എത്തിച്ചേരുന്നത്. ലിയോ പാപ്പാ സ്ഥാനമേറ്റിട്ട് ആറുമാസം കഴിയുന്നു. ഇതിനോടകം അദ്ദേഹം പല തവണ അതിനെക്കുറിച്ച് ചർച്ച ചെയ്തു കഴിഞ്ഞു. തൻ്റെ മുൻഗാമിയായ ഫ്രാൻസിസ് പാപ്പായെ പോലെ അദ്ദേഹവും സമാനമായ താല്പര്യങ്ങളാണ് മുന്നോട്ടുവച്ചത്. പ്രവാചകപരവും കരുണാമസൃണവുമായ വൈദിക ജീവിതം ലക്ഷ്യമാക്

ഏദനിൽ നിന്ന് പിഷോൺ, ഗിഹോൺ, ടൈഗ്രിസ്, യൂഫ്രട്ടിസ് എന്നിങ്ങനെ നാലുനദികൾ നാലുദിക്കുകളിലേക്കായി ഒഴുകിയിരുന്നു എന്നാണ് ഉല്പത്തി പുസ്തകം രേഖപ്പെടുത്തുന്നത്. കിഴക്കോട്ട് മുഖവാരമുള്ള ജറൂസലേം ദേവാലയത്തിൻ്റെ വലത്തേ (തെക്കുവശം) കവാടത്തിനടിയിൽ നിന്ന് ഇറ്റിറ്റുവരുന്ന ഒരു കുഞ്ഞുറവ കിഴക്കോട്ട് ഒഴുകി, മുന്നോട്ടു പോകുന്തോറും ആഴവും വ്യാപ്തിയും വർദ്ധിച്ചു വരുന്നതായാണ് എസക്കിയേൽ പ്രവാചകൻ കാണുന്ന ദർശനം (അ.47). പടയാളികൾ ഒരാൾ ക്രൂശിതന്റെ വിലാവിൽ കുന്തം കുത്തിയിറക്കി എന്നും, അവിടെ നിന്ന് രക്തത്തിന്റ

കുറച്ചുനാൾ ഫിലിപ്പിൻസിൽ ഉണ്ടായിരുന്നപ്പോൾ അവിടെ തലസ്ഥാന നഗരിയിലെ ഒരു സാധാരണ ഇടവകയിൽ ആയിരുന്നു താമസിച്ചിരുന്നത്. വികാരിയച്ചനും രണ്ട് അസോസിയേറ്റ് അച്ചന്മാർക്കും പുറമേയായിരുന്നു നാലാമനായ ഞാൻ. എനിക്ക് അവിടത്തെ ദേശീയ ഭാഷയായ തഗാലോഗ് അറിയില്ലാത്തതിനാൽ മിക്കവാറുമുള്ള ശുശ്രൂഷകൾക്ക് പരിമിതികളുണ്ടായിരുന്നു. അവിടങ്ങളിൽ ഒരാൾ മരിച്ചാൽ ഫ്യൂണറൽ ഹോമുകളിലാണ് മൃതദേഹം വയ്ക്കുന്നത്. ഏഴോ ഒമ്പതോ ഒക്കെ ദിവസത്തിന് ശേഷമായിരിക്കും മൃതസംസ്കാരം. അത്രയും ദിവസം കുടുംബം ആളിൻ്റെ എംബാം ചെയ്ത ദേഹത്തോടൊപ്പം ഉണ്

ഫാ. മൈക്കിൾ കാരിമറ്റം ഒരു വൈദികായുസ്സിൽ ഇത്രയേറെ അധ്വാനിച്ചിട്ടുള്ളവർ,ഒരു ജനത്തെ സേവിച്ചിട്ടുള്ളവർ വിരളമായിരിക്കും. തൻ്റെ ജീവിതസപര്യ പൂർത്തിയാക്കി തൻ്റെ പിതാവിൻ്റെ ഭവനത്തിലേക്ക് മടങ്ങിപ്പോയ ഡോ. മൈക്കിൾ കാരിമറ്റത്തെക്കുറിച്ചാണ്. എങ്ങനെയാണ് ഈ ' മനുഷ്യൻ ഇത്രത്തോളം അധ്വാനിക്കുന്നത് എന്ന് ഞാൻ എന്നും അത്ഭുതപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്! യേശുവിൽ ഒരു പ്രവാചകൻ ഉണ്ടെന്ന് കേരള ക്രൈസ്തവർ കേൾക്കുന്നത് കാരിമറ്റം അച്ചനിലൂടെയാണ്. അത്തരം ലേഖനങ്ങളുടെ പരമ്പര പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ആനുകാലികങ്ങളെ അധികാര സ്ഥാനീയർ അക്

ടാലെക്വാ (Tahlequah) എന്ന് പേരിട്ട, ശാസ്ത്രജ്ഞർ J35 എന്ന് കോഡ് നാമത്തിൽ അറിയുന്ന ഓർക്ക തിമിംഗലത്തിൻ്റേതാണ് ഇക്കാണുന്ന ചിത്രം. ഓർക്ക തിമിംഗലങ്ങൾ ഏറ്റവും വംശനാശം നേരിടുന്ന ജീവികളിൽ ഒന്നാണ്. ആകെ 73 എണ്ണമേ ഇന്നാകെ ജീവിച്ചിരിക്കുന്നുള്ളൂ. 2018- ൽ ടാലെക്വാ പ്രസവിച്ചു. പ്രസവിച്ച് ഏതാനും നിമിഷത്തിനകം കിടാവ് പക്ഷേ, ചത്തുപോയി. പതിനെട്ട് മാസം തൻ്റെ വയറ്റിൽ വളർന്ന, താൻ നൊന്തു പ്രസവിച്ച തൻ്റെ കുഞ്ഞിൻ്റെ മരണം ആ അമ്മത്തിമിംഗലത്തിന് സഹിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. അവൾ തൻ്റെ കുഞ്ഞിനെ തൻ്റെ മൂക്കിനു മുകള

ഡാഡി മരിച്ചത് മാർച്ച് അവസാനത്തിലായിരുന്നു. അക്കാലത്ത് വയനാട്ടിലെ കുഞ്ഞോം എന്ന സ്ഥലത്തായിരുന്നു ഞാൻ. അവിടെ നിന്ന് സുഹൃത്തുക്കളായ നിരവധി പേർ ഡാഡിയുടെ സംസ്കരണത്തിന് വന്നിരുന്നു. ഏഴുമാസത്തിനു ശേഷം നവംബർ വന്നെത്തി. സകലവിശുദ്ധരുടെയും തിരുനാളും സകല മരിച്ച വിശ്വാസികളുടെയും ഓർമ്മത്തിരുനാളും. രാവിലെ വികാരിയച്ചൻ്റെ നേതൃത്വത്തിൽ പള്ളിയിൽ കുർബാന. കുറേ ആളുകൾ പള്ളിയിൽ എത്തിയിരുന്നു. കുർബാനക്കുശേഷം പള്ളി സെമിത്തേരിയിൽ ഒപ്പീസ്. ആളുകളെല്ലാം അവരവരുടെ പ്രിയപ്പെട്ടവരുടെ കല്ലറകളും കുഴിമാടങ്ങളും പൂ

എല്ലാ വിശുദ്ധാത്മാക്കളുടെയും തിരുനാളാണ്. യാഹ്‌വേ എന്നാണ് പഴയ നിയമത്തിൽ ദൈവനാമമായി പറയപ്പെടുന്നത്. പദോല്പത്തിയെയും മറ്റും പറ്റി മുമ്പ് പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. തനായിരിക്കുന്നവൻ; ഞാൻ ആയിരിക്കുന്നവൻ; അവിടവിടെ ആയിരിക്കുന്നവൻ എന്നൊക്കെയാണ് യാഹ്‌വേ എന്ന പരിശുദ്ധ നാമത്തെ പഴയനിയമ ജനത മനസ്സിലാക്കിയത്. വ്യാഖ്യാനിക്കുമ്പോൾ ദൈവം എല്ലായിടവും ദൈവം അവനവനിൽ, ദൈവം തന്നിൽത്തന്നെ - എന്നെല്ലാം അർത്ഥവ്യാപ്തി വരും. ഇത് മനസ്സിലാക്കുമ്പോൾ 'ഞാൻ' എന്നത് വിശുദ്ധ ഇടവും വിശുദ്ധ സ്വത്വവുമാകും. അവനവനിൽ ആരംഭിച്ചാൽ അ

സംശയമില്ല. ബൈബിൾ സംസാരിക്കുന്നതത്രയും റിക്കവറിയെക്കുറിച്ചാണ്. സൗഖ്യപ്രാപ്തി എന്നാണ് 'റിക്കവറി' എന്നതിന് നാം സാധാരണ അർത്ഥം കാണാറ്. ബൈബിളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് സുവിശേഷങ്ങളിൽ വേണ്ടുവോളമുണ്ട് റിക്കവറിയുടെ കഥകൾ. എന്നാൽ, വീണ്ടുകിട്ടൽ, വീണ്ടെടുപ്പ് എന്നാണ് അടിസ്ഥാനപരമായി അതിനർത്ഥം. ശരിയല്ലാത്ത - അപൂർണ്ണമായ - തെറ്റായ ഒരു അവസ്ഥയിൽ നിന്നും പ്രയോഗക്ഷമമായ - ശരിയായ - പൂർണ്ണമായ - മൗലികമായ അവസ്ഥയിലേക്ക് തിരികെ എത്തുന്നതാണ് 'റിക്കവറി'. ഒരാൾ അവിടെ സ്വയം എത്തുക തന്നെ വേണം. അങ്ങനെ നോക്കുമ്പോൾ, സുവിശ

യേശു പറഞ്ഞിട്ടുള്ള ഉപമകളിൽ ഒരുപക്ഷേ ഏറ്റവും പ്രശ്നജഡിലമെന്ന് എനിക്ക് തോന്നിയിട്ടുള്ള ഉപമ ഫരിസേയൻ്റെയും ചുങ്കക്കാരൻ്റെയും ഉപമയാണ്. 'രണ്ടു പേർ പ്രാർത്ഥിക്കാൻ ദേവാലയത്തിൽ പോയി: ഒരാൾ ഫരിസേയനും മറ്റെയാൾ ചുങ്കക്കാരനും.' എന്നു പറഞ്ഞാണ് യേശു ഉപമ ആരംഭിക്കുന്നത്. അവരുടെ ശരീരഭാഷകളെക്കുറിച്ച് സൂചിപ്പിച്ച ശേഷം അവർ ഇരുവരുടെയും പ്രാർത്ഥനകൾ ചുരുക്കം വാക്കുകളിൽ പറയുകയാണ് അവൻ. കുറേയധികം പ്രശ്നങ്ങൾ ഉള്ളതാണ് ഫരിസേയൻ്റെ പ്രാർത്ഥന. ചുങ്കക്കാരൻ്റേത് ഒറ്റവരി പ്രാർത്ഥനയായിരുന്നു. അവരുടെ പ്രാർത്ഥനയെ വ

ഈയ്യിടെ നരവംശശാസ്ത്രപരമായ കുറേ ലേഖനങ്ങൾ വായിക്കാനിടയായി. ആദിമ മനുഷ്യരുടെ സാമൂഹിക വല്ക്കരണത്തെക്കുറിച്ച് ശാസ്ത്രലോകം എത്തിയിരുന്ന നിഗമനങ്ങളിൽ നിന്ന് തുലോം വ്യത്യസ്തമായ കണ്ടെത്തലുകളിലേക്കും നിലപാടുകളിലേക്കും അവർ ഇന്ന് നീങ്ങുന്നുണ്ട്. നരവംശശാസ്ത്രത്തിൽ മിക്കവാറും ഘട്ടങ്ങളിൽ ഉള്ളത് തിയറികളല്ല, ഹൈപോതിസിസുകളാണ് എന്ന് ഓർത്തിരിക്കുന്നത് നല്ലതാണ്. മനുഷ്യകുലം അതിൻ്റെ ആരംഭ ഘട്ടത്തിൽ ഒറ്റതിരിഞ്ഞോ ഇണകളായോ നടക്കുകയായിരുന്നെന്നും സമൂഹമാവാൻ ആരംഭിച്ചിട്ട് ഏറെക്കാലം ആയില്ല എന്നുമായിരുന്നു പൊതു

ലോകത്തൊരിടത്തും കുടുംബത്തിന് ഒരു ഏകീകൃത രൂപമില്ല. ഒരേ അയൽപക്കങ്ങളിലെ പത്ത് കുടുംബം എടുത്താൽ പത്തും പത്ത് വിധമായിരിക്കാം. വളരെ ഇടുങ്ങിയ കുടുംബ മൂല്യങ്ങളും കർക്കശമായ നിയമങ്ങളും ഉള്ള കുടുംബം മുതൽ വളരെ സുതാര്യതയും ജനാധിപത്യസ്വഭാവവും പുരോഗമനപരതയുമുള്ള കുടുംബങ്ങൾ വരെ അവയിൽ ഉണ്ടാകാം. വളരെ പുരുഷാധിപത്യ സ്വഭാവമുള്ള കുടുംബങ്ങൾ മുതൽ സ്ത്രീ പുരുഷ തുല്യതയും ഉഭയപങ്കാളിത്തവുമുള്ള കുടുംബങ്ങൾ വരെ ഉണ്ടാകാം. 'കുടുംബം' എന്നത് ഒരു കാലത്തും ഏകതാനതയുള്ളതായിരുന്നിട്ടില്ല. അതുകൊണ്ടുതന്നെ "കുടുംബം" എന

"മരം ചാടി നടന്നൊരു കുരങ്ങൻ മനുഷ്യൻ്റെ കുപ്പായമണിഞ്ഞു" പഴയൊരു ചലച്ചിത്രഗാനത്തിലെ വരികളാണ്. മനുഷ്യരുടെ കൺസിസ്റ്റൻസി ഇല്ലായ്മയെയും ധാർമ്മിക ബോധ്യങ്ങളില്ലായ്മയെയും ആയിരിക്കണം പ്രസ്തുത ഗാനത്തിലൂടെ കവി പരിഹസിക്കുന്നത്. കുരങ്ങന് വാനരൻ എന്നൊരു പര്യായമുണ്ട്, മലയാളത്തിൽ. സത്യത്തിൽ വാലുള്ള നരനാണോ കുരങ്ങ്? ആണെന്ന് ശാസ്ത്രം ഒരിക്കലും പറയില്ല. കുരങ്ങും (monkey) മനുഷ്യക്കുരങ്ങും (ape) തമ്മിൽ എന്താണ് വ്യത്യാസം? കുരങ്ങിന് വാലുണ്ട് - ആൾക്കുരങ്ങിന് വാലില്ല. ആൾക്കുരങ്ങ് പലപ്പോഴും രണ്ടുകാലിൽ ന

ഗബ്രിയേൽ മാലാഖയിൽ നിന്ന് ദൈവം ഒരുക്കിയ മംഗളവാർത്ത കേട്ടവൾ. പതർച്ചകൾക്കിടയിലും ദൈവഹിതമെങ്കിൽ നിറവേറുക തന്നെ വേണം എന്ന് വാക്കുപറഞ്ഞവൾ. ഏലീശ്വ വാർദ്ധക്യത്തിൽ ഗർഭം ധരിച്ചതറിഞ്ഞ് ഒരു നിമിഷം പാഴാക്കാതെ അവരെ ശുശ്രൂഷിക്കാനായി ദീർഘയാത്ര നടത്തിയവൾ. ഒരു അഭിവാദന സ്വരത്താൽത്തന്നെ ഏലീശ്വായുടെ ഗർഭസ്ഥ ശിശുവിനെ പരിശുദ്ധാത്മാവിനാൽ നിറച്ചവൾ. ശക്തരെ സിംഹാസനങ്ങളിൽ നിന്ന് മറിച്ചിട്ട് എളിയവരെ ഉയർത്തുന്ന ദൈവത്തിന് സ്തോത്രഗീതം പാടിയവൾ. വൃദ്ധയായ ബന്ധുവിൻ്റെ ഗർഭാരിഷ്ടതകളിൽ മൂന്നുമാസം ശുശ്രൂഷ നൽകിയവൾ. ത

യേശു പറഞ്ഞിട്ടുള്ള ചില ഉപമകൾ (parables) അന്യാപദേശ കഥകളോട് (allegories) സാമ്യം തോന്നുമെങ്കിലും അവൻ പറഞ്ഞതത്രയും ഉപമകളായിരുന്നു (parables) എന്നാണ് പൊതുവേ അംഗീകരിക്കപ്പെടുന്ന വസ്തുത. ഉപമകളും അന്യാപദേശങ്ങളും തമ്മിൽ വ്യത്യാസമുണ്ട്. ഉപമകൾ ഏതെങ്കിലും ഒരൊറ്റ ബിന്ദുവിൽ ഉപമേയവുമായി ബന്ധപ്പെടുന്നവയും, അന്യാപദേശങ്ങൾ കഥയും കഥ ദ്യോതിപ്പിക്കുന്ന യാഥാർത്ഥ്യവുമായി മിക്കവാറും എല്ലാ തലത്തിലും അംശത്തിലും ബന്ധപ്പെട്ട് സമാന്തരമായി പുരോഗമിക്കുന്നവയും ആണ്. യേശു പറഞ്ഞവയത്രയും ഉപമകൾ ആയിരുന്നു. എങ്കിലു

എല്ലാ മതങ്ങളിലും ഇങ്ങനെയൊക്കെത്തന്നെ ആയിരിക്കും എന്നുതോന്നുന്നു. വിശ്വാസമില്ലാത്തവരുടെയും മതം ഉപേക്ഷിച്ചവരുടെയും കാര്യമല്ല പറയുന്നത്. ('വിശ്വാസം ഉപേക്ഷിച്ചവർ' എന്ന് ചിലർ ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്. ആ പ്രയോഗം ശരിയാണെന്ന് തോന്നുന്നില്ല. ആർക്കെങ്കിലും വിശ്വാസം ഉപേക്ഷിക്കാൻ കഴിയുമെന്ന് തോന്നുന്നില്ല. മതമായിരിക്കണം അവർ ഉപേക്ഷിച്ചത്. അങ്ങനെയുള്ളവർക്ക് ഒരിക്കലും വിശ്വാസം ഉണ്ടായിരുന്നിരിക്കില്ല!). ആത്മീയനേതൃത്വത്തെക്കുറിച്ചാണ് പറയാൻ ആലോചിച്ചത്. കത്തോലിക്കാ സഭയിൽ ഞാൻ കണ്ടിടത്തോളം - സന്ന്യസ്തര